Zamislite da vaše dijete ide u školu koja se naziva kao marka cigareta. Zamislite da je to jedna od dvije škole u vašem mjestu i da ima puno bolje uslove školovanja nego ona druga. Zamislite sad da na njenim zidovima stoje motivacijske poruke tipa: Briljantnost dolazi sa napornim radom. Duhan pomaže u tome.
Jennifer Fang je istraživačica na Fakultetu zdravstvenih nauka Univerziteta Simon Fraser i donosi priču o istraživanju koje je provela o školama u Kini koje finansira duhanska industrija.
Naime, kineska nacionalna duhanska korporacija dobrim dijelom pripada državi i ubjedljivo je najveća firma duhanske industrije na svijetu jer proizvodi 40% cigareta na svjetskom tržištu, odnosno snabdijeva 300 miliona kineskih potrošača.
S druge strane, projekat kineske vlade pod imenom Nada za cilj ima pospješiti razvoj ruralnih sredina i obezbijediti obrazovanje kroz program izgradnje osnovnih škola. Upravo ovaj program kineska nacionalna duhanska korporacija finansira, a njena uloga opravdava se promoviranjem korporativne društvene odgovornosti, koja joj u istu ruku služi kao jedna vrsta indirektnog marketinga.
Prema podacima do kojih je došla naučnica Fang, postoji više od 100 škola koje sponzoriraju duhanske kompanije i nose ime njihovih marki. Postoji još veći broj škola koje, iako ne nose imena duhanskih brendova, primaju pomoć od njih u formi školskog pribora, opreme, knjiga, a u nekim slučajevima, zbog nedostatka državnih fondova, primaju i dječiji doplatak ili nastavničke bonuse od njihovih donacija.
Mještani se ne bune i smatraju da ova kompanija pokušava pomoći zajednici. Oficijelni stav nastavnica je da su zahvalne i da ponekad đacima lijepo govore o sponzorima. Učenice i učenici petog razreda kažu da žele naporno raditi kako bi se odužili ovoj darežljivoj kompaniji. Neki roditelji ipak smatraju da se radi o propagandi.
Duhan je loša stvar, ali novac je novac, kaže jedan otac.
Kineska duhanska korporacija ne operira samo u Kini, nego od 2005. godine ima podružnicu i u Zimbabveu. Ona se bavi otkupljivanjem listova duhana, ali je 2010. godine i tamo izgradila osnovnu školu, te redovno donira školski pribor i opremu za sport. Njihova podružnica u Kambodži nije izgradila niti jednu školu, ali aktivno podržava obrazovanje putem donacija.
Izvor: The Conversation: China’s tobacco industry is building schools and no one is watching
