Između ispraznih TV-programa i populističke političke propagande postoji određena veza, a koja je to veza krajem jula otkrivao je The Washington Post.
Priča počinje na primjeru Italije, odnosno naglom pojavom kanala kuće Mediaset, koja se izborila za medijski prostor i otela gledatelje sofisticiranijoj i uglednijoj kući RAI. Prema autoru članka, Mediaset je javnost pridobio tako što je program ispunio uglavnom crtićima, sporskim sadržajem, sapunicama, filmovima i drugom vrstom light zabavnog sadržaja. Procjenjuje se da je do 1990. godine 49 od 50 stanovnica Italije imalo pristup programima Mediaseta.
Istraživanje na koje se autor članka poziva provele su tri osobe sa tri različita univerziteta: Ruben Durante (Pompeu Fabra, Barcelona), Paolo Pinotti (Bocconi, Milan) i Andrea Tesei (Queen Mary, London) s ciljem da pokažu na koji se način izloženost Mediasetovom sadržaju može dovesti u vezu s porastom podrške populističkim političkim opcijama koje promoviraju pojednostavljene poruke i rješenja.
Uloga televizije u uspjehu populizma leži u zabavnom sadržaju, a ne u političkim porukama. Naime, tokom perioda kada je Mediaset imao najveći udio, opcije kao što je Berlusconijeva još uvijek se nisu borile na političkoj sceni u Italiji. Analiza pregleda programa za Mediaset kanale (naučnici su analizirali pregled programa objavljen u novinama) pokazuje da se trostruko više vremena odvajalo za filmove i zabavni sadržaj nego je to slučaj sa sadržajem koji je emitirala kuća RAI. U tom periodu vijesti i obrazovni sadržaj na Mediasetu skoro da nisu postojali.
Osim toga, postoje dvije starosne grupe koje su više izložene sadržaju Mediaseta: djeca do deset godina i odrasle osobe starije od 55 godina, koje će, prema zaključku ova tri naučnika, postati pobornice populizma, iako iz različitih razloga.
Naime, Ruben Durante kaže kako se pokazalo da su djeca koja su konzumirala ovaj sadržaj odrasla u manje kognitivno sofisticirane i građanski obrazovane osobe nego njihove vršnjakinje koje su bile izložene državnim/lokalnim programima. On smatra da su za svakih sat vremena, koji su ova djeca provela pred TV-om, ona izgubila priliku da čitaju, igraju se ili druže s vršnjacima.
Žao mi je, ali ovi sadržaji jednostavno imaju dugoročne posljedice na osobu koja ćete postati kad odrastete, dodaje Durante.
Tako se na skupu psiholoških i kognitivnih testova za vojne regrute pokazalo da su mladići iz područja veće pokrivenosti Mediaset kuće imali između 8 i 25% lošije rezultate. Isto tako, na međunarodnom testiranju 2012. godine talijansko stanovništvo koje je bilo izloženo Mediaset programima prije desete godine života zabilježilo je znatno lošije rezultate od njihovih vršnjaka na testovima matematike i čitanja, kao i građanske i političke obrazovanosti. Iste ove osobe su zbog toga podršku dale Berlusconiju ili Pokretu 5 zvijezda – jezik koji oni koriste u govorima i platformama mnogo je jednostavniji od jezika ostalih kandidata i kandidatkinja.
Kada su u pitanju starosne grupe koje su Mediaset konzumirale malo kasnije u životu, njihovi rezultati nisu bili toliko drugačiji od njihovih vršnjaka koji nisu izloženi ovim sadržajima. Naučnici smatraju da su njihove političke stavove formirali informativni sadržaji koje je Mediaset uveo početkom devedesetih godina. Do tada su se, naime, starije osobe već navukle na njihove sadržaje, pa je i izbor informativnog programa pripao toj kući.
Slična analiza, sa sličnim rezultatima, provedena je 2017. godine u SAD-u. Tada je utvrđeno da je program Fox News Republikanskoj stranci donio pola poena u utrci 2000. godine, odnosno 6% prednosti u poenima 2008 godine.
Televizija nije razlog što su gledatelji naklonjeni konzervativnoj politici. Televizija ih je nagnala da budu protiv sistema, što je upravo dio diskursa populističkih opcija svih uvjerenja. Devedesetih godina i u prvoj deceniji novog stoljeća Berlusconi se okoristio padom u kognitivnim vještinama i građanskoj angažiranosti stanovništva, ali je isto tako 2013. godine izbačen iz utrke jer je Pokret 5 zvijezda razvio retoriku koja je uvjerila gledateljstvo Mediaseta da su oni vredniji od Berlusconija, naglašava Durante.
Izvor: The Washington Post: How trashy TV made children dumber and enabled a wave of populist leaders
