VRS je u julu zauzela Srebrenicu i Žepu. U avgustu je pala Republika Srpska Krajina.
Radovan Karadžić psihijatar, pjesnik i političar. Kao osnivač i vođa Srpske demokratske stranke imao je izuzetno važnu ulogu u stvaranju Republike Srpske, čiji je bio predsjednik.
Ratko Mladić kao pukovnik Jugoslovenske narodne armije, imao je važnu ulogu u odbrani Srba u Hrvatskoj 1991. godine. Kao general bio je od 1992. do 1996. godine načelnik Glavnog štaba Vojske Republike Srpske.
U tom udžbeniku piše i da u Ustavnom sudu BiH bošnjačke i strane sudije preglasavale su u važnim predmetima srpske i hrvatske sudije. Tako je Ustavni sud donio odluke o: konstitutivnosti tri naroda na cijelom prostoru BiH, osporavanju znamenja RS-a (himna i grb), kao i Dana Republike (9. januar). Uprkos svemu Republika Srpska i dalje ima široku samoupravu. Predstavlja stabilniji dio BiH.
Uz to, u lekciji Društvo, religija, kultura i sport stoji i da je naročit ugled zaslužio Patrijarh Pavle nakon pada komunizma ili pak da su uprkos opštoj krizi daroviti pojedinci ostvarili svjetski vrijedne rezultate na kulturnom i naučnom planu. Emir Kusturica je 1995. godine za film Podzemlje dobio Zlatnu palmu.
Direktor Balkanske istraživačke mreže (BIRN) Denis Džidić za Školegijum kaže da su oni više puta pisali o problematičnim tekstovima o ratu, ratnim zločinima i osobama osuđenim za ratne zločine u udžbenicima širom BiH, a posebno u Republici Srpskoj.
Posljednji udžbenik obiluje nizom problematičnih navoda, od nazivanja osoba koje su osuđene za krivično djelo genocida izuzetno važnim do hvaljenja njihove uloge u smislu odbrane tokom ratnog perioda. Uzimajući u obzir narative negiranja genocida i ratnih zločina koje vidimo u politikama u RS-u i Srbiji – ne iznenađuje niti pristup, niti način na koji se nastoji dogma negirajućih i revizionističkih narativa sve dublje ubaciti u kurikulume kako bi se ostvarilo pogodno tlo za dalju mobilizaciju putem straha, dezinformacija i mržnje, kaže Džidić. Naglašava da je BIRN BiH kreirao bazu sudski utvrđenih činjenica i u sklopu nje i pripremu za časove i predavanja za deset regija u BiH, ali nema pretjeranog interesa za to ni iz Federacije BiH ni iz RS-a.
Na sporni udžbenik upozorila je zamjenica ministra za ljudska prava i izbjeglice u BiH Duška Jurišić, koja kaže da udžbenici ne smiju biti nikakva nova politička bitka.
Ovo je nova stara obaveza ministarstava obrazovanja na svim nivoima, istoričara, akademske zajednice i nevladinih organizacija, ali i predstavnika međunarodnih organizacija koje su, htjele to ili ne, svojevremeno učestvovale u izradi postratnih programa obrazovanja koji su, između ostalih, rezultirali projektom dvije škole pod istim krovom. Nije riječ samo o dnevnopolitičkom pitanju i pravu na istinu. U pitanju je pravo djece na obrazovanje jer ozbiljne anomalije u obrazovanju dovode do nesagledivih, pogubnih posljedica, kaže Duška Jurišić.
Iz OSCE-a BiH za udžbenik historije za 9. razred kažu da ga moraju detaljnije analizirati.
Time što promovišu pristrasne prikaze sukoba, naročito u vezi sa herojima i žrtvama, političari i obrazovne vlasti širom BiH nastavljaju da podrivaju podučavanje istorije koje je od suštinskog značaja za društvenu koheziju i razumijevanje. Ovakva zloupotreba podučavanja istorije podstiče lojalnost samo sopstvenom narodu i produbljuje podjele istovremeno prikrivajući složene korijene nasilja i predstavljajući prepreku pozivanju na odgovornost za ratno nasilje. Kako bi se ovo teško naslijeđe razmatralo kritički, obrazovne vlasti i istoričari u BiH moraju da sarađuju i otvoreno razgovaraju o ulozi i svrsi podučavanja istorije, pišu iz OSCE-a u odgovorima na pitanja Školegijuma.
Učitelj Sejdalija Suljić iz jedne srebreničke osnovne škole, koji je tokom jula 1995. godine kao sedmogodišnji dječak protjeran iz Srebrenice, kaže da u njegovu školu novi udžbenik historije za 9. razred još uvijek nije došao.
Mi smo u Srebrenici manjina i nemoćni smo. Odavno smo prepušteni sami sebi. Ukoliko taj udžbenik o kojem govorite dođe u našu školu i ukoliko bude dio nastavnog programa, mi ćemo svakako podnijeti krivične prijave zbog negiranja genocida i tražiti kroz pravosudne institucije zaštitu prava naše djece, kaže Suljić.
Sociolog Srđan Puhalo smatra da je sve ono što su djeca u manjem bosanskohercegovačkom entitetu učila slušajući domaće političare, gledajući domaće medije i čitajući, slušajući i prateći proslave i komemoracije, odlazeći na stadione i gledajući grafite na ulicama gradova, sada sistematizovano i preneseno u udžbenik historije.
S druge strane, jasno je da u jednoj državi ne mogu da postoje tri istorije i tri istine, a ništa se nije uradilo da dođemo do konsenzusa oko nekih važnih pitanja koja se bave 90-im i dobili smo to što smo dobili. Svi oni tvrde da prenose istinu i činjenice, ali se postavlja pitanje kako je moguće da imamo tako tri različite interpretacije, kaže Puhalo i zaključuje da se ne radi o suočavanju s prošlošću, već o njegovanju kulture sjećanja, odnosno mitova i samoviktimizaciji.
Udžbenik istorije za 9. razred moguće je kupiti u knjižarama širom RS-a, a nastavni program za ovaj predmet koji predviđa izučavanje nastanka Republike Srpske i Odbrambeno-otadžbinski rat dostupan je na stranici Pedagoškog zavoda RS-a.
